Kluitjesvoetbal voorkomen?
In tegenstelling tot veel andere spelsporten is de bal bij voetbal altijd vrij. Je kan hem niet even vasthouden, hij kan altijd afgepakt worden. Snel beslissen is dus belangrijk! Voor jonge of onervaren spelers is dit lastig. Het gevolg is vaak kluitjesvoetbal, waardoor waardevolle elementen als passen of vrijlopen uit het spel verdwijnen.
Vier tegen vier wordt vaak genoemd als het ideale aantal. Dat is natuurlijk ook afhankelijk van de beschikbare ruimte. Door met minder spelers te spelen krijgen de spelers de kans om veel balcontacten te maken. Ook is er meer tijd voor de aanname en de pass.
Ruimte is dus cruciaal om het voetbalspel goed te leren. Natuurlijk kunnen we hiervoor het veld vergroten of het aantal spelers verminderen. Maar wat kunnen we nog meer doen? Een aantal oplossingen:
- Beschermd balbezit: spreek bijvoorbeeld af dat de bal op eigen helft niet afgepakt mag worden. Doordat de bal alleen onderschept kan worden vanuit een pass, wordt vrijlopen belangrijker.
- Meer dan twee doelen: speel eens met meer doelen. Zo ontstaat automatisch meer spreiding over het veld omdat meerdere locaties verdedigd moeten worden.
- Extra tegenspelers: creëer een overtal voor de aanvallende partij, bijvoorbeeld met een kameleon. Omdat niet iedereen verdedigd kan worden, is er altijd een aanspeelpunt. Ook een wisselspeler kan langs de zijlijn ingezet worden als kaatsende speler. Zo is het team in balbezit in overtal en blijft de wisselspeler alert!
Winst of verlies: de middenweg!
Het omgaan met winst of verlies is nauw verbonden aan doelspelen. Aan jou als leerkracht de keuze in welke mate je dit terug wil laten komen. Hoort het voor jou helemaal bij het voetbal? Of kies je juist voor een variant zonder puntentelling?
Een mooie middenweg is het toevoegen van de factor geluk: Koppel wisselspelers bijvoorbeeld niet aan een vast team. Ze draaien door bij het eerste team waar ruimte is. Zo heb je aan het eind van de partij misschien wel voor beide teams gespeeld.
Een ander voorbeeld is dobbelvoetbal. Het scorende team krijgt de eerste kans om de dobbelsteen om te schieten. Mis je? Dan krijgt het andere team een poging! Raak je? Dan krijg je het aantal punten waarop de steen stopt. De factor geluk is voor de puntentelling dus groter dan skills.
Omgaan met niveauverschil
Verschil in niveau vind je bij elk onderdeel. Zo ook bij voetbal in de gymles. Daarom geeft de groepsindeling te denken. Waar stuur je op? Je kan betere spelers verdelen over de teams. Of juist teams maken met spelers van gelijk niveau. Om deze weer tegen gelijkwaardige teams te laten spelen.
Voor beide valt wat te zeggen: Het samen zetten van spelers van gelijk niveau, zorgt ervoor dat een minder vaardige speler niet wordt overvleugeld door zijn sterkere teamgenoot.
Laat je een sterke en mindere speler samen voetballen? Dan kan de een de ander juist ondersteunen. De minder sterke speler zal betere ballen aangespeeld krijgen. Door zijn inzicht zal de sterkere voetballer vaker vrijlopen en zo is ook de pass van de ander kansrijker.
Om meer evenwicht te krijgen, spelen ook de regels een rol. Voeg bijvoorbeeld regels toe voor de sterke voetballer. Zoals: raak de bal slechts tweemaal. Of scoren mag alleen met je niet voorkeursvoet. Maar denk ook aan het volgende: scoren mag pas nadat minimaal twee spelers binnen het team de bal hebben gehad. Zo voorkom je dat alleen de betere spelers aan de bal komen.
Regels van voetbal in de gymles
Iedereen kent de regels van voetbal. Toch maken deze regels het voetbal in de gymles ook lastig. Je wil namelijk snelheid in het spel houden. En het is natuurlijk wel lekker als de rol van scheidsrechter overzichtelijk blijft.
Denk daarom ook eens na over de organisatie? Kan je het veld zo opstellen dat de bal er maar aan één zijde uit kan? Zo valt de corner al weg. Voor de veiligheid is het prettig als de bal laag blijft, bijvoorbeeld onder heuphoogte. Een inworp kan dan veranderen in een intrap.
Kijk eens kritisch naar de regels. Welke hebben we echt nodig voor het voetbalspel? En welke halen de snelheid er uit? Zo kan in de gymzaal buitenspel makkelijk afgeschaft worden. Hoewel fysiek contact onderdeel is van het voetbal, kan ook dit verboden worden. Zo hoef je als scheidsrechter niet meer het verschil te zoeken tussen een schouderduw of bodycheck.
Wil je echt naar een vrije trap of penalty? Of is wisselen bij een overtreding ook een optie? De tegenpartij krijgt nu gewoon balbezit!
Hoe ziet de opbouw er uit?
Met onze differentiële lessenreeksen voor spelsporten proberen we de opbouw naar een partijspel op een andere wijze aan te vliegen. Techniek kan namelijk nogal statisch worden: denk aan overpassen recht tegenover elkaar, schieten vanaf een penaltystip, of dribbelen door een slalom. En dat terwijl deze ideale situaties binnen een partijspel zelden voorkomen! Kan je dit dan nog wel toepassen onder druk?
Precies daarom staan veranderende omstandigheden ook centraal binnen onze opbouwen van spelsporten. Je vind ze in de spellendatabase onder het filter lessenreeks. Een voorbeeld van een dribbel les, delen we hier alvast.
Wil je meer inspiratie of voorbeelden van voetbal in de gymles? Klik dan binnen de spellendatabase op het filter voetbal!